Samenwerken over de domeinen heen

Interview met huisarts Marjolein en POH Sabine - over hoe zij positieve gezondheid inzetten voor de wijk Noordhove

In het gezondheidscentrum van Noordhove werken huisarts Marjolein Hakkeling en praktijkondersteuner GGZ Sabine Vurens dagelijks aan de gezondheid en het welzijn van hun patiënten. Niet alleen vanuit de medische invalshoek, maar juist ook in samenwerking met het sociaal domein. “Want gezondheid is zoveel meer dan alleen de afwezigheid van ziekte,” zegt Marjolein.

Hoe het begon: Hotspotters en positieve gezondheid

Marjolein: “Onze samenwerking begon met het zogenoemde hotspottersproject, een onderzoeksproject van het LUMC Leiden waar wij aan meegedaan hebben. Hotspotters zijn patiënten die veel gebruikmaken van medische zorg, vaak met onderliggende psychische of sociale problemen. Binnen dit project onderzochten we hoe we de zorg rondom deze groep patiënten konden verbeteren en hoe het concept van positieve gezondheid daaraan kon bijdragen. Bij positieve gezondheid gaat het niet alleen om ziekte, maar ook bijvoorbeeld om zingeving, meedoen en welzijn.”

Sabine: “Voor het project werkten we samen met een maatschappelijk werker, gekoppeld aan onze praktijk. Dat maakte de lijntjes met het sociaal domein korter. Mede doordat we elkaar beter leren kennen en elkaar weten te vinden, wordt die samenwerking tussen het medische en sociale domein automatisch steeds beter. We merkten hoe waardevol dat was, want veel van deze mensen hebben niet alleen medische hulp nodig, maar ook ondersteuning op andere vlakken.”

Samenwerking met inZet

Een belangrijke partner in de wijk is inZet, een samenwerkingsverband binnen het sociaal domein waarin organisaties als Fonteynenburg, impegno, Kwadraad Maatschappelijk Werk, LIMOR, MEE Zuid-Holland-Noord, Palet Welzijn, Stichting Piëzo en WMO Maatwerk samenkomen. Sabine vertelt: “Dankzij inZet kunnen we veel gerichter en sneller doorverwijzen naar de juiste hulp. Of het nu gaat om maatschappelijk werk, ondersteuning bij psychische klachten, begeleiding bij schulden of het vergroten van het sociale netwerk, inZet biedt een breed palet aan diensten. Voor ons als zorgverleners is het fijn dat we één aanspreekpunt hebben en weten dat de cliënt snel wordt opgepakt.” Marjolein vult aan: “Voor de bewoners betekent dit dat ze sneller op de juiste plek terechtkomen en niet verdwalen in allerlei losse organisaties. Het maakt de zorg en ondersteuning in de wijk overzichtelijker én effectiever.”

Voorbeelden uit de praktijk

Een voorbeeld dat Sabine is bijgebleven: Een vrouw met chronische pijnklachten, die ook worstelde met haar rol als moeder. “Dankzij de samenwerking konden we niet alleen kijken naar de medische kant, maar haar ook verwijzen naar inZet. Daar hebben ze haar kunnen ondersteunen met de opvoedvragen. Zij voelde zich daardoor niet alleen als patiënt gezien, maar vooral als mens.”

Marjolein voegt toe: “We hadden ook een man die altijd actief was geweest, maar steeds meer beperkt raakte door zijn ziekte. Dankzij de maatschappelijke ondersteuning konden we hem toch weer laten meedoen in de samenleving, onder andere door passend vrijwilligerswerk, waardoor hij weer zingeving kreeg.”

Wat werkt goed?

Volgens Marjolein en Sabine is een van de belangrijkste factoren voor succes: Elkaar kennen. “Als je elkaar eenmaal persoonlijk hebt ontmoet, dan pak je veel sneller even de telefoon. Dat klinkt als een open deur, maar het werkt echt zo,” zegt Marjolein. Sabine vult aan: “Ook dat we nu via ZorgDomein mensen makkelijk kunnen aanmelden bij bijvoorbeeld Welzijn op Recept, helpt enorm. Voor de patiënt voelt dat laagdrempelig en het voorkomt dat ze zelf allerlei formulieren moeten invullen of moeten uitzoeken waar ze terecht kunnen.”

Nog niet perfect, maar op weg

Toch is er nog werk aan de winkel. “We merken dat niet alle inwoners goed weten wat er aan ondersteuning beschikbaar is,” zegt Sabine. “We hebben geen folders of bijeenkomsten, al zijn er plannen om bijvoorbeeld op het televisiescherm in de wachtkamer informatie te tonen. Ook zou het mooi zijn als er in de toekomst weer een maatschappelijk werker vast in de praktijk aanwezig is.”

Daarnaast is er behoefte aan ruimte. “Het pand puilt uit,” lacht Marjolein. “Maar stel je voor dat we het gezondheidscentrum kunnen ombouwen tot een echt hart van de wijk. Een plek waar je niet alleen komt voor de huisarts of fysiotherapeut, maar ook voor ontmoeting, workshops, cursussen, of een gezamenlijke moestuin. Dat zou fantastisch zijn.”

Wat motiveert hen?

Voor zowel Sabine als Marjolein is het duidelijk: Het gaat om maatwerk. “Kijken wat iemand écht nodig heeft,” zegt Sabine. “Dat kan medische hulp zijn, maar soms ook gewoon een steuntje in de rug, of iemand helpen meer sociale contacten op te bouwen.” Marjolein: “Ik word er blij van als we met elkaar het verschil kunnen maken. Als we bijvoorbeeld in een gesprek merken: hé, dit is niet iets voor de GGZ, maar hier kan het sociaal domein heel goed helpen. Dat je dan samen optrekt en een oplossing vindt.”

Wat willen ze meegeven?

Aan zorgprofessionals: “Maak tijd vrij om elkaar te leren kennen en samen te werken,” zegt Marjolein. “Ook al is iedereen druk, juist die persoonlijke contacten maken dat je iemand makkelijk weet te vinden.”

Aan bewoners: “Kijk wat er allemaal te doen is in je wijk en probeer mee te doen,” zegt Sabine. “Veel mensen ervaren een drempel om bijvoorbeeld in groepsverband iets te doen, maar als ze eenmaal de stap zetten, zijn ze vaak positief verrast. Neem je buurvrouw of buurman mee en kijk wat er mogelijk is.”

Toekomstwens

De grootste droom? Een toekomstbestendig gezondheidscentrum, waar medische zorg en sociaal welzijn écht geïntegreerd zijn. “Zodat je als inwoner bij één loket terecht kunt en daar samen met jou gekeken wordt: Wie kan jou het beste helpen vandaag? Dat zou toch prachtig zijn.”