“Hoe participeer ik als zorgorganisatie in de leefwereld van de inwoner?”
Rond deze vraag kwamen bestuurders, inwoners en professionals in Zoetermeer samen voor een Kampvuurgesprek, verzorgd door LOC Waardevolle Zorg. Niet in een vergaderruimte, maar buiten in een tent. Een plek die gelijkwaardigheid, openheid en echt luisteren naar elkaar stimuleerde. Door deze informele setting ontstond ruimte voor nieuwe perspectieven en anders denken en doen.
Van systeem naar leefwereld
De kern van de middag werd al snel duidelijk: inwonerparticipatie vraagt om een fundamentele omslag. In plaats van inwoners naar het systeem te laten bewegen, moeten bestuurders en professionals zich juist naar de leefwereld van de inwoners verplaatsen. Participatie die enkel vanuit het systeem wordt georganiseerd, werkt niet; het slaagt pas wanneer organisaties aansluiten bij bestaande collectieven en netwerken, bij wat er al is en wat er al leeft.
Deze omslag is niet eenvoudig. Bestuurders worstelen met lastige vragen: kunnen we ons losmaken van het web van regels? En hoe verhouden we ons tot alles wat “van boven” op ons afkomt? Tegelijkertijd groeit de behoefte aan eenvoud, vertrouwen en autonomie. Er is een duidelijke wens om los te komen van systemen en structuren, zodat er ruimte ontstaat voor wat er écht toe doet.
Andere vragen stellen
Het gesprek maakte duidelijk dat participatie begint bij andere vragen. Niet “Wat zijn onze doelen?” maar “Wat helpt jou?” Niet “Wat is ons plan?” maar “Hoe is het daar?” En misschien wel de belangrijkste: “Welke vraag stellen we eigenlijk aan de mensen?”
Participatie mag geen vinkje worden. Het draait om echte dialoog en dient niet als doel op zich, maar als middel om samen tot betere keuzes te komen.
Inwonerparticipatie krijgt pas betekenis wanneer het aansluit bij wat inwoners zelf bindt, en niet alleen bij de agenda van organisaties. Tegelijkertijd blijven er spannende vragen hangen: hoe vinden we de balans tussen loslaten en sturen? En wat gebeurt er als inwoners iets zeggen dat niet in de plannen past?
Kracht van diversiteit
The whole system in the tent: die diversiteit bleek verrassend krachtig. Inwoners, professionals en bestuurders samen leverden een vollediger beeld. Iedereen bracht een eigen kleur, talent en perspectief mee. Uit de individuele bubbels stappen en werken aan een gezamenlijk doel gaf energie en juist in de ontmoeting van verschillende perspectieven ontstaat nieuwe groei.
Een belangrijke stap
Annemarie van LOC Waardevolle Zorg reflecteert: “In Zoetermeer is een enorme motivatie om inwonerparticipatie echt een plek te geven. Het lef om het op deze manier aan te gaan is bewonderenswaardig. De makkelijke weg is de vergadertafel, maar Samen ZoeterMeer Gezond koos bewust voor deze open vorm. Er is iets in gang gezet, dat is een belangrijke stap, juist omdat het spannend is.”
En spannend is het inderdaad. Voor bestuurders, voor professionals en ook voor inwoners. Maar de middag bracht herkenning en vooral verbinding. Waardevolle zorg ontstaat niet aan de vergadertafel, maar in ontmoeting.